ALTAY Projesi kapsamında gerçekleştirilen ve ticari/askeri gizlilik gerektiren testlerin yapılabildiği dünyanın en modern, Türkiye’nin ise tek Tank Test Merkezi, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz tarafından 29 Mart 2012 tarihinde açılmıştır.
Otokar Adapazarı tesislerinde kurulan Tank Test Merkezi bünyesinde Elektromanyetik Girişim ve Uyumluluk Test Merkezi ile Tank Test Pisti’ni barındırmaktadır. Gelecekte yeni test olanakları ile geliştirilecek Merkez, dünyanın en modern ve sayılı Tank Test Merkezleri arasında yer almaktadır.
2008 yılında Otokar ana yükleniciliğinde başlatılan Türkiye’nin ilk ana muharebe tankı ALTAY Projesi kapsamında kurulan Tank Test Merkezi’nde güvenli sürüş, sistemlerin doğru çalışması ve ürünün seri üretime hazır hale gelmesi için gerekli olan; savaş ve barış koşullarında askeri araçların elektromanyetik uyumluluklarını ve hareket kabiliyetlerini artırmaya yönelik testler yapılabilecektir.
Tank Test Merkezi ALTAY’ın geliştirme sürecinde zaman ve maliyetten tasarruf edilmesini ve askeri sırların ülkemiz içerisinde kalmasını sağlayacaktır. Test Merkezi sayesinde, ALTAY tankı tamamlandığında güncel tehditlere karşı geliştirilmiş, dünyanın en modern ana muharebe tankı olacaktır. Tank Test Merkezi imkanları ayrıca savunma sanayii başta olmak üzere tüm askeri ve sivil Türk sanayisinin hizmetine açılmıştır.
Otokar fabrikası bünyesinde mevcut olanakların yanısıra 10 milyon USD’lik yatırımla yapılan Tank Test Merkezi’nde Elektromanyetik Girişim ve Uyumluluk Test Merkezi ve Tank Test Pisti yer almaktadır. 2012 yılının ilk yarısından itibaren testlere hazır hale gelecek ilk ALTAY ön prototipi için ilave yatırımlar proje planı dahilinde devam etmektedir
Tank Test Merkezi içerisinde yer alan Elektromanyetik Girişim ve Uyumluluk Test Merkezi ve Tank Test Pisti kabiliyetleri şu şekildedir:
Elektromanyetik Girişim ve Uyumluluk Test Merkezi
ALTAY Türk Ana Muharebe Tankı Projesi kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan ve ticari/askeri gizlilik gerektiren elektromanyetik girişim ve uyumluluk testlerinin icra edilebilmesi için Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın desteğiyle EMI/EMC test merkezi Otokar Arifiye tesislerinde yaklaşık 1400 m²’lik kapalı alana kurulmuştur.
Elektronik sistemler ve cihazlar işlevlerini yerine getirirken bulundukları ortama elektromanyetik enerji yayarlar, bu enerji aynı ortamda bulunan diğer elektronik sistemlerin çalışmasını olumsuz yönde etkileyebilir ayrıca bu sistemler diğer cihazların yaydığı elektromanyetik sinyallerden de kolayca etkilenebilirler. İşte bu etkileşmeye ve bunların sonucunda çalışma performanslarının düşmesi veya kötüleşmeye uğramasına Elektromanyetik Girişim (EMI) denmektedir. Bunların belirlenmiş bir güvenlik limiti içinde ve tasarlandıkları performans seviyesinde elektromanyetik girişim nedeni ile kabul edilemez kötüleşmeye uğramadan ve bu kötüleşmeye yol açmadan çalışabilme kabiliyetine ise elektromanyetik uyumluluk (EMC) denir.
EMI/EMC Test merkezinde askeri araç ve elektronik ekipman, alt sistem elektromanyetik uyumluluk testlerinin yansıra sivil araç ve elektronik cihazların da testleri de yapılabilecektir. Bu kapsamda iletim yoluyla yayınım, iletim yoluyla bağışıklık, ışıma yoluyla yayınım ve ışıma yoluyla bağışıklık testleri yapılabilmektedir. Referans alınacak test standartlarından bazıları MIL-STD-461E, CISPR 25 ve ticari/sivil araç otomotiv direktifi 2004/104/EC’dir.
EMI/EMC Test Merkezi Teknik Özellikleri
Tüm iç yüzeylerin (taban hariç) elektromanyetik dalga soğurucu malzeme ile kaplanmış ekranlı yapılara Yarı Yansımasız Oda denir ve bu yapılarda gerçek yeryüzü koşulları canlandırılır.
EMI/EMC test merkezinde bir adet yarı yansımasız oda ve iki adet ekranlı oda tesis edilmiştir.
Yarı yansımasız odanın dış yüzeyi ekranlı yapı özelliğinde, harici elektromanyetik dalgaların girişini ve aynı şekilde içeride oluşan elektromanyetik alanın dışarı çıkmasını engelleyen, topraklanmış düz, galvaniz kaplı metal plakalar ile kaplanmıştır, Yansımasız odanın iç yüzeyi ise içeride oluşan elektromanyetik alanın yansımalarını engelleyecek şekilde ferrit levhalar ve soğurucu malzemeler ile kaplanmıştır.
Yarı yansımasız oda, Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın ve Ortadoğu’nun ise sayılı büyük test merkezlerinden biri konumundadır.
Yarı yansımasız odanın dış yüzeyini kaplayan metal plakalar sayesinde 10 kHz – 40 GHz arasında 120 dB’ye kadar ekranlama sağlanmaktadır.
Yarı yansımasız odanın iç yüzeyinde duvarlarında ve tavanında kullanılan soğurucular, 10MHz – 1GHz arasında etkili muhteviyatında magnezyum oksit ve demiroksit bileşenleri bulunan ferrit levhalardan ve 1 GHz – 40 GHz arasında etkili dielektrik karbon katkılı poliüretan köpük kombinasyonundan oluşmaktadır. Bu soğurucular 200 V/m’den fazla elektrik alan şiddetine karşı dayanıklı ve yüksek sönümleme kabiliyetine sahiptir.
Test odasının tüm tabanı, 70 ton yük taşıma kapasitesine sahip, üstü epoksi ile kaplanmış ve aynı zamanda topraklanmış metal düz bir zemin şeklindedir.
Birçok test konfigürasyonunu gerçekleştirmek üzere, metal zeminin altında özel tasarlanmış kablo yolları, metal zeminde ise güç, RF, fiber soketleri ihtiva eden erişim panelleri bulunmaktadır. Bu panellerden beslenen güç hatları RF filtrelerden geçirilerek, bozucu gürültüden arındırılmaktadır.
Yarı yansımasız test odasının iç ortam sıcaklığını ve nemini sürekli sabit tutabilen iklimlendirme sistemi bulunmaktadır. Askeri ve ticari araçların, motor çalışır durumda testlerini gerçekleştirmek üzere taze hava besleme ve egzoz gazı tahliye sistemi bulunmaktadır.
Ayrıca yarı yansımasız oda içerisinde yangın ve zehirli gaz durumlarını tespit etmeye yönelik, hava örnekleme ve algılama sistemi kurulmuştur. Test anında kapıların açılması durumunda sistemi kapatan, elektromanyetik enerjiyi kesen otomatize protokol devreye alınmıştır.
Yarı yansımasız odanın yanı sıra tesis edilen ekranlı kontrol odası ve yükseltici odası, harici elektromanyetik girişimleri izole edecek şekilde topraklanmış düz galvaniz metal plakalardan oluşmaktadır.
Kontrol odası 6mx5mx3m boyutlarında olup ihtiva ettiği entegre test donanımı ve otomasyon yazılımı sayesinde yarı yansımasız odada icra edilecek testlerin uzaktan kontrolü rahatlıkla yapılabilmektedir.
Yükseltici odası 5mx5mx3m boyutlarında olup, içerisinde ışıma yollu yayınım testlerinde kullanılan yüksek güçlü RF yükselticileri bulunmaktadır.
Kontrol odası ve yükseltici odasında, iletim yoluyla yayınım ve bağışıklık testleri de yapılabilmektedir.
EMI/EMC Test Merkezi’ni üstün kılan en önemli özelliklerinden birisi de içerdiği en son teknoloji ürünü test cihazlarına sahip entegre test sistemleri ile donatılmış olmasıdır. Bağışıklık testlerinde, 10kHz - 40GHz frekans bandında 1m mesafede 200V/m elektrik alan şiddeti oluşturabilen yükseltici ve anten test düzeneklerine sahiptir. Yayınım testlerinde ise, aynı frekans bandında çok düşük elektrik alan şiddetlerini ölçebilecek hassas ölçüm alıcısı ve anten test düzeneklerine sahiptir. Bu test düzenekleri için özelleştirilen test yazılımı süreçleri kısaltacak ve raporlama etkinliğini arttıracaktır.
Tank Test Pisti
ALTAY Projesi kapsamında OTOKAR tesislerinde kurulan Tank Test Pisti, tamamı yüksek kalite ve dayanımda tankın statik ve dinamik yüklerini karşılayacak mukavemette betonarme zemine sahiptir. Bir turun yaklaşık 1,5 km olduğu bu pistte, tankın hareket kabiliyetini ölçebilecek altyapılar inşa edilmiştir.
Test pisti, her biri 6m genişliğinde %15 ve %30 olmak üzere çift eğime sahip viraj dönüşü ile %30 eğimde tankın yüksek hızlarda güvenli dönüş yapmasına imkan vermektedir. Hızlanma ve frenlemede kullanılabilecek düzlüğü ve frenleme bölgesinde 18m’lik genişliği ile güvenli mesafeler sağlayan test pisti, aynı zamanda frenleme anında duramama ihtimaline karşın stabilize güvenlik yoluna sahiptir.
Pistte ayrıca atış kontrol sisteminin performansını incelemek üzere askeri standartlara uygun ölçülerde inşa edilen 390 m uzunluğunda APG stabilizasyon parkuru bulunmaktadır. Aynı zamanda pistin iç kısımda süspansiyon geliştirme testlerinde kullanılmak üzere 150 m uzunluğunda Profil IV test parkuru inşa edilmiştir.
Beton test pistine paralel, pistin tamamını çevreleyen stabilize yol sürüşü yapılabilecek arazi parkur bulunmaktadır. Buna ilaveten aydınlatma ve test sinyalizasyonu gibi altyapıları ile pistte testler güvenli bir şekilde yapılabilecektir. Tank Test Merkezi, gelecekte yağmurlama testlerinin yapılacağı tesis ile genişleyecektir.
Dinamometreli Klimatik Test Odası
ALTAY Projesinde kapsamında ortaya çıkacak olan tankların test ve kalifikasyonlarında ayrıca Otokar tarafından inşa edilen dinamometreli klimatik test odası da kullanılacaktır. -45 / +60 ˚C sıcaklıkları arasında çalışabilen ve %5-95 RH nem kontrolü yapılabilen 16 m uzunluğunda, 6m yüksekliğinde ve 6,6m genişliğinde klimatik odada tüm ticari ve askeri araçların (±1˚C, ±5RH Hassasiyet) geliştirme ve kalifikasyon testleri yapılabilmektedir.
Aynı test odasının sağında ve solunda toplamda 1100 kW frenleme/sürme gücüne sahip AC tip aktif 2 adet dinamometre bulunmaktadır. Bu dinamometreler tüm araç tiplerine bir adaptör vasıtasıyla bağlanabilmektedir.
Motor güç paketlerini azami 96000 Nm tork ve 1500 hp güç koşullarında statik ve dinamik olarak yüklemek mümkündür. Bu sayede soğutma paketi geliştirme ve güç aktarma organları dayanıklılık testleri yapılabilmektedir. Test odasında araçlar çalıştırıldığında, iç basınç kontrollü gelişmiş havalandırma sistemi sayesinde farklı güç paketlerinde bulunan motorların ihtiyaç duyabileceği azami 7200 m³/sa taze hava beslemesi ve 17000 m³/sa egzoz gazı tahliyesi yapabilmektedir.
Oda içerisinde bulunan rüzgar fanı 90 km/sa hızda rüzgar üfleyebilmekte ve aracın hızı ile senkronize olarak artarak soğutma paketi geliştirme yol simülasyonlarının gerçeğe en yakın şekliyle yapılmasını sağlamaktadır.
Sürücü yardım sistemi sayesinde uluslararası standartlarda tariflenen test çevrim hızları rahatlıkla simüle edilerek takip edilebilmekte ve yakıt sarfiyatı ve egzoz emisyon ölçümleri standartlarda tariflendiği gibi yapılabilmektedir.
Gerçek sürüş koşulları simülasyonlarında aksi yönde etki eden aktarma organları, sürüklenme dirençleri ve hava dirençleri sisteme girilebilmekte(coastdown test) ve ivmelenme, fren performansı, eğim tırmanma, yakıt sarfiyatı ve egzoz emisyonları ölçümleri gibi kütlesel atalet ve yol dirençleri benzetimleri yapılarak dinamik testler yapılabilmektedir.
http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/etkinlikler/torenler/Sayfalar/2012TankTestMerkezi.aspx